ေရြးေကာက္ပြဲ အတြက္ အေတြးတစ္ခ်ိဳ႕

ပိေတာက္ေျမမွ ေဆာင္းပါးကို ေလ့လာဖတ္ရႈႏိုင္ရန္ ျပန္တင္ထားတာပါ။

Wednesday, May 5, 2010
ေရြးေကာက္ပြဲ အတြက္ အေတြးတစ္ခ်ိဳ႕

အစိုးရက ေရြးေကာက္ပြဲ ဆုိင္ရာ ဥပေဒေတြ ထုတ္ျပန္ျပီးတဲ့ အခ်ိန္ကစၿပီး ဆန္႔က်င္သူေတြ ရိွေနသလို ၀င္ၿပိဳင္ဖို႔ အတြက္ မွတ္ပံုတင္ ေလွ်ာက္ထားတဲ့ ပါတီေတြ ကလည္း ေမလ ၅ ရက္ေန႔ အထိ ပါတီအသစ္က ၃၀ ရိွျပီး အဲဒီ အထဲက ၂၄ ခုကို တည္ေထာင္ခြင့္ ျပဳထားတယ္လို႔ သတင္းစာမ်ား အရ သိရပါတယ္။ အဲဒီ ပါတီေတြဟာ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ပါတီ၀င္ အေရအတြက္ကို ျပည့္ေအာင္ စုႏုိင္တဲ့ အခါ ပါတီအျဖစ္ မွတ္ပံုတင္ခြင့္ ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တည္ဆဲ ပါတီ ၁၀ ခုအနက္ ၆ ခု ကလည္း ျပန္ၿပီး မွတ္ပံုတင္ ထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ မွတ္ပံုတင္တဲ့ အထဲမွာ ျပည္နယ္ရ တုိင္းရင္းသား အားလံုးရဲ႕ ပါတီေတြ ပါလာတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ေဒသ ရထားတဲ့ တုိင္းရင္းသားမ်ား ထဲက နာဂနဲ႕ ဓနု အမ်ိဳးသား ပါတီမ်ား ဖြဲ႕တာ မေတြ႕ရေသး ပါဘူး။ ဒီေတာ့ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေဒသအဆင့္ လႊတ္ေတာ္မ်ား အတြက္ေရာ၊ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ လႊတ္ေတာ္မ်ား အတြက္ပါ ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို အတြက္ ပါတီေတြ ရိွေနျပီလို႕ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။ ဘယ္သူေတြက ဘယ္အဆင့္မွာ ၿပိဳင္မယ္ ဆိုတာေတာ့ အတိအက် မသိရေသးပါဘူး။ ဒီအခ်ိန္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ေတြးမိတာေလး ေတြကို မွ်ေဝ ေဆြးေႏြး ၾကည့္ခ်င္ပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပြဲကို သပိတ္ေမွာက္ သင့္သလား

အခုအခ်ိန္မွာ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲမေပးဘဲ သပိတ္ေမွာက္ဖို႕ ေျပာဆိုတာေတြ ရိွပါတယ္။ အဲဒီနည္းလမ္း မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလို႕ ဆိုခ်င္ပါတယ္။ ဒီလိုေျပာတာ အေၾကာင္းႏွစ္ခု ရိွပါတယ္။ ပထမတစ္ခ်က္က အတိုက္အခံမ်ားက သပိတ္ေမွာက္ဖို႕ ေတာင္းဆို ေနခ်ိန္မွာ မဲသြားမေပးဘူး ဆိုရင္ အတိုက္အခံ လုပ္သူလို႔ အာဏာပိုင္ေတြက အမ်က္ ထားမွာကို ေၾကာက္တဲ့ အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေၾကာင့္ အေၾကာင္း ေၾကာင္းေၾကာင့္ မဲမေပးႏုိင္ ရင္ေတာင္ ႀကိဳတင္ မဲေပးၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲ စနစ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ထဲက ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ မဲေပးမႈ စနစ္ဟာ အဂၤလိပ္ စနစ္ကို အေျခခံခဲ့တာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ မဲဆႏၵနယ္ တစ္ခုမွာ အမ်ားဆံုးရတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးက အႏုိင္ယူတဲ့စနစ္ winner take all ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး အေနာက္ ဥေရာပနဲ႔ လက္တင္ အေမရိက ႏုိင္ငံမ်ားမွာ အသံုးမ်ားတဲ့ ေထာက္ခံမဲ အနည္းဆံုး ငါးဆယ္ ရာခိုင္ႏႈန္း မေက်ာ္ရင္ မဲ အမ်ားဆံုးရသူ ႏွစ္ဦးကို ျပန္ၿပိဳင္ခိုင္းတဲ့ စနစ္ မဟုတ္ဘဲ Simple Majority နဲ႕ အႏုိင္ေပးတဲ့ စနစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မဲဆႏၵနယ္ တစ္ခုမွာ မဲေပးသူ အနည္းဆံုး ဘယ္ႏွစ္ ရာခုိင္ႏႈန္း မဲေပးမွ ေရြးေကာက္ပြဲ ထေျမာက္တယ္ ဆိုတဲ့ ကန္႕သတ္ခ်က္လည္း မရိွပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ သပိတ္ေမွာက္တယ္ ဆိုတာ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလို႔ ေျပာတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘယ္လို ၿပိဳင္သင့္သလဲ

အခု မွတ္ပံုတင္ခြင့္ ေလွ်ာက္ထားတဲ့ ပါတီေတြထဲက တုိင္းရင္းသား အေျခခံပါတီ အမ်ားစုဟာ မိမိတို႕ တုိင္းေဒသၾကီးနဲ႕ ျပည္နယ္ လႊတ္ေတာ္မ်ား အတြက္ အဓိကထား ယွဥ္ၿပိဳင္ဖို႕ မ်ားမယ္ ထင္ပါတယ္။ ေဒါက္တာ တူးဂ်ာ တို႕ကေတာ့ ကခ်င္ျပည္နယ္ မွာပဲ ၿပိဳင္မယ္ လို႔ ေျပာတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီပါတီေတြ ကေတာ့ မဲေပးမႈ ေတြဟာ မိမိတို႕ လူမ်ိဳးစု အလိုက္ သြားမွာပဲ ဆိုတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ လုပ္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၉၀ တုန္းကလည္း ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကိုးကန္႕၊ ပအိုး၀္၊ ရခုိင္ ေဒသမ်ားမွာ လူမ်ိဳးစု အစြဲနဲ႔ မဲေပး သြားခဲ့ၾကတာ ေတြ႕ရေတာ့ အခုလည္း ဒီပံုစံအတုိင္း ျဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္ျဖစ္တဲ့ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္နဲ႔ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ေနရာေတြမွာ အင္အား ေကာင္းေကာင္းနဲ႕ ၀င္ၿပိဳင္ႏုိင္တဲ့ ပါတီ ဆိုလို႔ ျပည္ခိုင္ျဖိဳးနဲ႕ တစညပဲ ရိွတဲ့သေဘာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ က်န္ပါတီ ေတြက တစ္ခ်ိဳ႕ဆိုရင္ တုိင္းေဒသႀကီး ႏွစ္ခုေလာက္ မွာပဲ ဝင္ၿပိဳင္ ႏုိင္မယ္လို႕ ေျပာေနတာ ရိွပါတယ္။

အဲဒီလိုဆိုရင္ မဲဆႏၵရွင္ေတြ အေနနဲ႔ မဲဆႏၵနယ္အမ်ားစုမွာ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ အေတာ္ နည္းသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခါ မဲဆႏၵနယ္ တစ္ခုမွာ ယွဥ္ျပိဳင္သူ တစ္ေယာက္ပဲ ရိွရင္ ေရြးေကာက္ပြဲ မလုပ္ဘဲ တစ္ခါတည္း အႏုိင္ ေပးႏုိင္တယ္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ကုိလည္း ထည့္တြက္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ပါတီေတြ အေနနဲ႔ မဲဆႏၵနယ္ အမ်ားအျပားမွာ ၀င္မျပိဳင္ ႏုိင္တာက ျမိဳ႕နယ္တိုင္း မွာ ရံုးဖြင့္ စည္းရံုးႏုိင္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ စည္းရံုးေရး အင္အား မရိွတာရယ္၊ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း တစ္ဦးကို ငါးသိန္း သြင္းရမယ့္ အေျခအေန ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေျခအေန ေတြကို ေက်ာ္လႊားႏုိင္ဖို႔ တစ္ခုတည္းေသာ နည္းလမ္းက တစ္သီးပုဂၢလ အမတ္ မ်ားမ်ား ၀င္ျပိဳင္ဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ Voice ဂ်ာနယ္မွာ ေဒါက္တာ ေန၀င္းေမာင္က ျမိဳ႕နယ္ အလိုက္ စိတ္တူကိုယ္တူ သူမ်ား စုျပီး ေဒသအက်ိဳး လုပ္ႏုိင္မယ့္ တစ္သီးပုဂၢလ အမတ္မ်ား ၀င္ျပိဳင္ဖို႕၊ လူတစ္ဦးကို ေငြငါးရာ ထည့္ရင္ လူတစ္ေထာင္ ဆိုရင္ ငါးသိန္း ရနုိင္တယ္ ဆိုျပီး ေရးသြားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီနည္းလမ္း ဟာလည္း စဥ္းစားသင့္တဲ့ နည္းလမ္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ့္ျမိဳ႕နယ္မွာ ကိုယ္ျပိဳင္တဲ့ အတြက္ ကုန္က်စရိတ္လည္း အမ်ားၾကီး နည္းသြား ႏုိင္ပါတယ္။ ဒီလူေတြ လႊတ္ေတာ္ထဲ ေရာက္သြားတဲ့ အခါ ၀ါဒတူရာ အစုအဖြဲ႕ေလးမ်ား ဖြဲ႕ျပီး မဲေပးႏုိင္မွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ထဲက ဦးခင္ေမာင္ေဆြ၊ ေဒါက္တာ သန္းျငိမ္း တို႕လို ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္သင့္တယ္လို႔ ယူဆသူမ်ား ဟာလည္း ဒီနည္းလမ္းနဲ႕ တစ္သီးပုဂၢလ အျဖစ္ ပါ၀င္ လာႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

လြတ္လပ္ျပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ

၉၀ အေတြ႕အၾကံဳအရ ေျပာရရင္ မဲေပးတဲ့ ေနရာ၊ မဲေရတြက္တဲ့ ေနရာမွာ နုိင္ငံတကာ လက္ခံႏုိင္တဲ့ လြတ္လပ္ျပီး တရား မွ်တမႈ အေျခအေန ရိွခဲ့ေပမယ့္ မီဒီယာ လြတ္လပ္မႈနဲ႕ ပါတီမ်ားရဲ႕ ေဆြးေႏြး ေဟာေျပာမႈ ေတြမွာ ကန္႔သတ္ခ်က္ အေတာ္ မ်ားခဲ့ပါတယ္။ အခု အခ်ိန္မွာေတာ့ ပါတီေတြရဲ႕ စာအုပ္ စာေစာင္ေတြကို စာေပစိစစ္ကို ၾကိဳတင္ဖို႔ မလိုပဲ ထုတ္ျပီးမွ တင္ျပခြင့္ ေပးတာ၊ လက္ရိွ ဂ်ာနယ္ေတြမွာ ေရးခြင့္ျပဳလာတဲ့ အေျခအေန ေတြကို ၾကည့္ရင္ တရား၀င္ မဲဆြယ္ခြင့္ ျပဳတဲ့ ကာလမွာ ပိုျပီး လြတ္လပ္တဲ့ အေျခအေန တစ္ခု၊ ၉၀ တုန္း ကထက္ ပိုျပီးေကာင္းတဲ့ အေျခအေန တစ္ရပ္ ေရာက္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ပါတီနဲ႔ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ား ဘက္ကလည္း ပုဂၢိဳလ္ေရး တုိက္ခိုက္တာ၊ အဓိကရုဏ္း ျဖစ္ေအာင္ လံႈ႕ေဆာ္တာေတြ မလုပ္ဘဲ မိမိပါတီ၊ မိမိမူ၀ါဒ ကိုပဲ တင္ျပ ေျပာဆိုၾကမယ္ ဆိုရင္ အေျခအေန ပိုေကာင္း ႏုိင္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခု အေရးၾကီး တာက ျပည္သူမ်ားရဲ႕ ေစာင့္ၾကည့္မႈ က႑ ျဖစ္ပါတယ္။ မဲရံုေတြမွာ မဲေရတြက္တဲ့ အခါ သက္ဆိုင္ရာ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း မ်ားရဲ့ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အျပင္ အမ်ားျပည္သူ ေတြကို ၾကည့္ရႈ႕ခြင့္ ေပးထား ပါတယ္။ ဒီအခြင့္အေရးကို အသံုးခ်ျပီး ျပည္သူေတြ အေနနဲ႕ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာမႈေတြ လုပ္ဖို႕လည္း လိုပါတယ္။ တနည္း အားျဖင့္ Voter Education ကို က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ဖို႔ လိုပါတယ္။

အနာဂတ္ အတြက္ ျပင္ဆင္

အခုအခ်ိန္မွာ ေထာက္ခံသူေရာ၊ ဆန္႔က်င္သူ ေတြကပါ ေရြးေကာက္ပြဲ ကိုပဲ အာရံုစိုက္ေန ၾကပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲလြန္ ကာလ ႏုိင္ငံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အေျခအေနမ်ား အတြက္ စဥ္းစား ေျပာဆိုတာ အေတာ္ နည္းပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲလြန္ ကာလကို ေျပာရင္လည္း စစ္တပ္က ဆက္ျပီး လက္၀ါးၾကီး အုပ္ထားမွာပါ ဆိုတဲ့ ေျပာလံုးမွာပဲ ရပ္သြားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒအရ ျပည္နယ္နဲ႕ တုိင္းေဒသၾကီး ေတြမွာ သီးျခား လႊတ္ေတာ္နဲ႔ သီးျခား အစိုးရ အဖဲြ႕မ်ား ေပၚလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလႊတ္ေတာ္မ်ားဟာ ျပည္နယ္ႏွင့္ တုိင္းေဒသၾကီး မ်ားက ျပ႒ာန္းခြင့္ ရိွတဲ့ ဥပေဒမ်ား ျပ႒ာန္းျခင္း၊ ျပည္နယ္ အစိုးရ အဖြဲ႕ကို ၾကီးၾကပ္ျခင္းတို႔ လုပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ခါ ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ အစိုးရ အဖြဲ႕ ကလည္း သမၼတနဲ႔ ညိွႏိႈင္းျပီး ျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ကိစၥေတြ လုပ္ဖို႔ ဌာနေတြ ဖြဲ႕ရပါဦးမယ္။ ဒီအုပ္ခ်ဳပ္မႈ ပံုစံဟာ အရင္ အေျခခံ ဥပေဒ ႏွစ္ခုမွာ မပါခဲ့တဲ့ ပံုစံ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ ေျပာရရင္ ျပည္ေထာင္စု အစိုးရရဲ့ ေဆာက္လုပ္ေရး ၀န္ၾကီးဌာန ရိွသလို ျပည္နယ္က စီမံခန္႔ခြဲခြင့္ ရိွတဲ့ လမ္းတံတားမ်ား အတြက္ ျပည္နယ္ကလည္း ေဆာက္လုပ္ေရး ၀န္ၾကီးနဲ႕ ဌာနေတြ ရိွမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အနာဂါတ္ ဥပေဒျပဳေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ပံုစံဟာ အရင္ထက္ အမ်ားၾကီး ၾကီးမား ပါလိမ့္မယ္။ ဒီအသစ္ ေပၚလာမယ့္ ျပည္နယ္အဆင့္ ဌာနေတြ အတြက္ အရည္အခ်င္း ျပည့္တဲ့ ၀န္ထမ္းမ်ား ရရိွေရး၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း စနစ္မ်ား သတ္မွတ္ေရး တို႔ဟာ ေရြးေကာက္ပြဲလြန္ ကာလမွာ လုပ္ရမယ့္ အလုပ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုပဲ ျပည္နယ္၊ တုိင္းေဒသၾကီး လႊတ္ေတာ္မ်ားရဲ႕ ဥပေဒျပဳေရး၊ ျပည္နယ္၊ တုိင္း ေဒသၾကီးမ်ားရဲ႕ တရားစီရင္ေရးတို႔ အတြက္ ဥပေဒေရးရာ ကၽြမ္းက်င္သူ ေတြလည္း အမ်ားၾကီး လိုမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ေနရာေတြမွာ အရည္အခ်င္း ရိွတဲ့ လူငယ္ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြ မ်ားမ်ားပါေလ ေရြးေကာက္ပြဲလြန္ ႏုိင္ငံေရးဟာ ပိုျပီး ပီျပင္ေလ ျဖစ္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ အတြက္ ျပင္ဆင္သလို ေရြးေကာက္ပြဲလြန္ ကာလ အတြက္လည္း ပါတီေတြ၊ ျပည္သူေတြက ျပင္ဆင္ဖို႔ လိုပါတယ္။